Tuz-Luk

Salı günü köşemden herkese iyi bir hafta diliyorum. Umarım sağlıklı ve iyisinizdir.

Sofraların vazgeçilmezi olan bir konuya değinmek istiyorum.

Siz de masanızda eksik etmeyenlerden misiniz?

Yemeğin tadına bakmadan tuz dökenlerden mi?

Yüksek tansiyon nedeniyle tuzdan uzak kalanlardan mı?

Bildiğimiz sofra tuzlarının içeriği sodyum klorürdür ve bunun yaklaşık %40 oranı sodyumdur. Günlük tüketmemiz gereken miktar yaklaşık 1 çay kaşığı olması gerekirken bu da neredeyse 5 g kadar tuz demek olurken ülkemizde yaklaşık günlük 18 g kadar tuz tüketilmektedir. Günlük 5 g tuz tuz demek 2000 mg sodyumu vücudumuza alırız.

Fazla sodyum tüketimi başta böbrekleri yorar, kan basıncını arttırır yani bildiğimiz tansiyonu arttırır, vücudumuzda su tutulmasına neden olarak ödem tutmaya destek verir, osteoporoz (kemik erimesi) ve kanser çeşitlerine davetiye çıkartır. Sodyum tüketiminin fazla olması kardiyovasküler hastalıklarında öncü faktörlerinden sayabiliriz.

Peki sodyum kaynağı sadece tuz mudur?

Hayır. Yediğimiz zeytinde, salamura ürünlerde, konservelerde, yaptığımız salçada, ekmekte, kırmızı ette, sütte, yoğurtta, sebzelerde de bulunmaktadır. Yani dışardan tuz ilavesi yapılmasa da biz sodyum kaynaklarından vücudumuza bu minerali alabiliyoruz.

Günlük sodyum mineralinin yeterli alım düzeyi ise Türkiye Beslenme Rehberi’ne göre 19-50 yaş bireylerde 1500 mg şeklindedir.

Görüldüğü üzere besinlerin içinde var olması ve bizim ekstra tuz tüketimimizin de fazla olduğunu öğrendik ve bunun sağlığımız için bir risk faktörü olduğunu da biliyoruz.

O zaman tuz tüketimimizi düşürmek için neler yapabiliriz?

1. Tuz tüketiminiz günlük 1 çay kaşığını geçmemesi için sabah yediğiniz domates, salatalığın vb. üzerine tuz atmayın.
2. Yemek yaparken göz kararı değil bir ölçü kabından faydalanın. (Çay kaşığı, tatlı kaşığı gibi)
3. Masada tuzluğu kaldırıp baharatlıklara yer verin.
4. Paketli ürün tüketiminizi azaltın. Paketli ürünlerde etiket kısımlarında; monosodyum glutamat, nitrat, sodyum askorbat vb. ifadelerin yer alması vücudunuza ekstra tuz alacağınızı hatırlatsın. Bu aşamada etkiket okumayı alışkanlık haline getirin.
5. Hazır sosların kullanımını azaltın. Soya sosu, ketçap, mayonez, hardal, barbekü, salsa sos vb. sosların içerisinde de tuz barındırdığını unutmayın.
6. Kış sofralarında çokça yer alan turşu tüketimini abartmayın. Turşuyu yaparken içine bozulmaması için çokça tuz konulduğu aklınızın bir ucunda kalsın.
7. Maden sularının da sodyum içerdiğini unutmayın, etiket kısmında yazan miktarın az olması tercih edebileceğiniz maden suyu olduğunun bilgisini verir.

Aşırı terleme ile vücutta litre başına 2-3 g tuz kaybedilmektedir bu aşamada uzmandan destek alabilirsiniz.

Zehir, dozdadır hep derim.

Azı da çoğu da zarar olabilir.

Diyetisyen Senem ÇELİK